Samenvatting advies
De vernieuwde Europese verordening eIDAS (Electronic Identification and Trust Services) bevat de afspraken om een veilig en betrouwbaar stelsel van inlogmiddelen, gegevensopslag en gegevensdeling met een vrijwillig te gebruiken EDI-wallet in te richten dat in de verschillende lidstaten gebruikt kan worden. De EDI-wallet is een inlog- en authenticatiemiddel waarmee een elektronische handtekening gezet kan worden en is een gegevensdrager van gegevens zoals voornaam, achternaam en geboortedatum. Een burger kan er ook andere gegevens aan toevoegen, zoals autorisaties (machtigen of vertegenwoordigen) of erkende documenten (rijbewijs, zorgpas, diploma’s en certificaten). Het wordt daardoor gemakkelijker en veiliger om online diensten te gebruiken of te verlenen voor burgers en bedrijven.
Een van de verplichtingen uit de verordening is om burgers en bedrijven eind 2026 minimaal één EDI-wallet aan te bieden. Voor de werking van de EDI-wallet is een stelsel nodig dat bestaat uit rollen, afspraken, diensten en voorzieningen. In Nederland geeft het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) dit vorm in het programma EDI-stelsel NL. Het ministerie heeft het Adviescollege ICT-toetsing verzocht onderzoek te doen naar dit programma.
Het Adviescollege ziet dat BZK in de afgelopen jaren zelf een EDI-wallet heeft ontwikkeld en daar kennis over heeft opgebouwd en ervaring mee heeft opgedaan. Ook zijn de eerste gebruikservaringen verzameld met beproevingen. Het Adviescollege begrijpt de strategische overweging om daar vroeg mee te starten, om zo ook de uitwerking van de verordening in Europese gremia te kunnen beïnvloeden.
Het stelsel dat de randvoorwaarden voor het gebruik van EDI-wallets definieert, is echter nog verre van ingericht. Dat heeft twee redenen:
- Het programma krijgt een volledig werkend EDI-stelsel niet voor elkaar.
- Het programma zet te weinig in op de baten voor burgers en bedrijven.
Het AcICT adviseert het programma te richten op de publieke én private baten van het stelsel:
- Zet zwaarder in op de inrichting van het EDI-stelsel NL.
- Versterk de samenwerking met alle betrokken partijen.
- Verbeter de planning voor de korte en de lange termijn.